07.08. LEERPLANDOEL(EN) OVSG LEERLOKAAL
IDW F2 nat.ver. 7 B.2 Spelend ervaren dat (onderdelen van) voorwerpen wel of niet magnetisch zijn.
07.08. MINIMUMDOELEN
[K] 3.5.1 De kleuters kennen de volgende begrippen met betrekking tot natuurkundige verschijnselen:
aantrekken, afstoten, de magneet, magnetisch.
[K] 3.5.5 De kleuters kunnen magnetische en niet-magnetische materialen onderscheiden.
[4] 3.5.1 De leerlingen kennen de volgende begrippen:
het magnetisme, de noordpool, de zuidpool, de magnetische kracht, de magnetische polen, het magnetisch veld, het kompas
[4] 3.5.6 De leerlingen kennen magnetisme:
polen, noordpool, zuidpool, magnetische kracht
aarde als magneet
07.08. KENNIS - WAAR GAAT HET OVER
Wat zijn magnetische materialen?
Magnetische materialen zijn materialen die worden aangetrokken door een magneet. Ze bevatten stoffen (zoals ijzer) waarin de deeltjes zo geschikt zijn dat ze reageren op een magnetisch veld.
Sommige materialen “plakken” als het ware aan een magneet. Dat zijn magnetische materialen. Ze bevatten meestal ijzer, nikkel of kobalt. Niet alle metalen zijn magnetisch – bijvoorbeeld aluminium, koper of zilver zijn géén magnetische materialen.
Voorbeelden van magnetische materialen:
Ijzer (bijvoorbeeld: spijkers, paperclips)
Nikkel (soms in munten of oude sleutels)
Kobalt (minder vaak in alledaagse voorwerpen)
Staal (omdat het grotendeels uit ijzer bestaat)
Niet-magnetische materialen:
Aluminium (bv. drinkblikjes)
Koper (bv. elektriciteitsdraad)
Plastic, hout, glas, rubber, deze worden nooit door een magneet aangetrokken
Waarom is dit belangrijk?
Magnetisme komt voor in veel toepassingen: in een koelkastdeur, een luidspreker, een kompas, een elektromotor, en meer. Door te weten wat magnetisch is, kunnen kinderen ook ontdekken hoe magneten gebruikt worden in technologie.
07.08. SUGGESTIES ACTIVITEITEN
07.08.01 Magnetische schattenjacht
Laat de leerlingen met een magneet door de klas of speelplaats gaan om voorwerpen te zoeken die wel of niet aangetrokken worden. Ze maken twee lijstjes: "wel magnetisch" en "niet magnetisch". Zo ontdekken ze zelf welke materialen reageren op een magneet.
07.08.02 Sorteren op materiaal
Geef een reeks voorwerpen van verschillende materialen (metaal, plastic, hout, glas). Laat leerlingen voorspellen welke magnetisch zullen zijn en het daarna testen. Bespreek waarom sommige metalen (zoals ijzer) wel magnetisch zijn en andere (zoals aluminium) niet.
07.08.03 Wat zit er in de doos?
Doe een aantal voorwerpen in een schoendoos (zonder dat ze zichtbaar zijn). De leerlingen bewegen een magneet aan de buitenkant over de doos en raden welke voorwerpen erin zitten op basis van het magnetisme. Spannend en leerrijk!
07.08.04 Teken en benoem
Laat leerlingen een tekening maken van voorwerpen in huis of op school die magnetisch zijn (bv. koelkastdeur, schaar, punaise, sleutels). Ze kleuren de magnetische voorwerpen rood en de andere blauw. Dit helpt bij het verwerken van het onderscheid.
07.08.05 Magnetisch visvijver-spel
Maak een spel met visjes uit papierclips en een hengel met een magneet. Elk visje bevat een vraag of weetje over magnetisme of materialen. Wie een visje vangt, leest de vraag en probeert ze op te lossen. Spelend leren!
07.08. MOGELIJKE LINKEN
Digitale geletterdheid – computationeel denken
Link: Patronen en logica ontdekken bij magnetisme.
Voorstel:
Leerlingen maken een digitale simulatie van magnetische en niet-magnetische voorwerpen.
Ze oefenen oorzaak-gevolgdenken: “Als dit materiaal magnetisch is, dan trekt de magneet het aan.”
Ze kunnen eenvoudige flowcharts of algoritmes tekenen van magnetische experimenten.
Ik en de wereld – Natuur
Link: Magnetisme in de natuur en het lichaam.
Voorstel:
Bespreek dat sommige dieren magnetisch gevoel hebben voor oriëntatie (bijv. trekvogels).
Korte link naar magnetische mineralen in de aarde.
Ik en de wereld – Ruimte
Link: Magnetisme in onze omgeving en aarde.
Voorstel:
Bespreek het aardmagnetisch veld en kompaswerking.
Leerlingen experimenteren met magneten om richtingen te vinden of mini-kompassen te maken.
Ik en de wereld – Tijd
Link: Historische ontdekking van magneten en magnetisme.
Voorstel:
Tijdlijn maken van belangrijke ontdekkingen: kompas, magneetsteen, elektromagnetisme.
Koppel experimenten aan hoe magneten vroeger werden gebruikt.
Ik en de wereld – Maatschappij
Link: Toepassing van magnetisme in het dagelijks leven.
Voorstel:
Bespreek hoe magneten in machines, transport, elektronische apparaten en industrie worden gebruikt.
Reflecteer over maatschappelijk belang en burgerschap: veiligheid en efficiëntie.
Ik en de wereld – Verkeer
Link: Magnetische toepassingen in verkeer.
Voorstel:
Bespreek sensoren in verkeerslichten of treinsystemen die magneten gebruiken.
Simuleer een mini-verkeerssituatie met magnetische voertuigen of sensoren.
Kunst en cultuur – Beschouwen / Onderzoeken / Creativiteit
Link: Magnetisme als inspiratiebron.
Voorstel:
Ontwerp een kunstwerk waarin magnetische effecten zichtbaar worden (bv. bewegende elementen, collage met magneten).
Combineer experimenten met creatieve expressie.
07.08. STEM-UITDAGINGEN