Algemene linken
naar andere domeinen

1. Bouw een vliegmachine voor Roza

• Situatie in het verhaal: Roza wil een machine maken waarmee haar overgrootmoeder kan vliegen.

• Activiteit: Ontwerp een toestel dat echt kan zweven of glijden.

• Onderzoek: Welke vorm laat een papieren vliegtuig het verst of het langzaamst vliegen?

• Ontwerp: Bouw een eigen “vliegmachine” met recyclagemateriaal (papier, karton, rietjes, plastic zakjes …).

• Link met materie: leerlingen vergelijken materialen op gewicht, stevigheid en buigzaamheid.

2. Test de stevigheid van constructies

• Situatie: Roza bouwt allerlei uitvindingen die soms instorten.

• Activiteit: Bouw een brug of toren die een bepaald gewicht kan dragen.

• Onderzoek: Welke vormen (driehoek, boog, vierkant) maken een constructie sterker?

• Ontwerp: Ontwerp een stevige brug voor Roza’s volgende project.

• Link met materie: eigenschappen als sterkte, flexibiliteit en vormvastheid worden onderzocht.

3. Lucht en voortstuwing

• Situatie: Roza gebruikt een kaasvliegtuig met heliumballonnen.

• Activiteit: Bouw een eenvoudige ballonraket of propellerauto.

• Onderzoek: Hoe beïnvloedt de hoeveelheid lucht (druk) de snelheid?

• Ontwerp: Maak een luchtvoortgestuwd voertuig of raket met ballon, rietje en touw.

• Link met materie: luchtdruk, kracht, luchtweerstand en energie.

4. Materiaalonderzoek: “Wat is geschikt voor een uitvinding?”

• Situatie: Roza verzamelt allerlei afgedankte spullen voor haar projecten.

• Activiteit: Laat leerlingen materialen onderzoeken op hun eigenschappen.

• Onderzoek: Welke materialen zijn buigzaam, licht, stevig, waterdicht …?

• Ontwerp: Maak een materiaalkeuze voor een eigen ontwerp (parachute, brug, boot, voertuig …).

• Link met materie: observatie en vergelijking van fysische eigenschappen.

5. Falen is leren

• Situatie: Roza’s uitvinding mislukt eerst — maar ze leert eruit!

• Activiteit: Ontwerp iets dat moet bewegen of vliegen, test het en verbeter het.

• Onderzoek: Waarom werkte het niet? Wat kan beter?

• Ontwerp: Herbouw je prototype op basis van je bevindingen.

• Link met STEM: leren via de ontwerpcyclus (idee – bouwen – testen – verbeteren) en reflectie over doorzetten en creativiteit.

6. Parachute voor Roza’s speelgoed

• Situatie: Roza wil iets laten vliegen of zacht laten landen.

• Activiteit: Bouw een parachute voor een klein voorwerp (pop, knuffeltje, ei).

• Onderzoek: Welke vorm of materiaal vertraagt de val het best?

• Ontwerp: Maak, test en verbeter je parachute.

• Link met materie: luchtweerstand, oppervlakte, gewicht, snelheid.

1. Waar komt die geur vandaan?

• Situatie in het verhaal: Ada probeert een mysterieuze stank in huis te onderzoeken.

• Activiteit: Laat leerlingen onderzoeken hoe geuren zich verspreiden in de lucht.

• Onderzoek: Hoe verspreidt geur zich sneller — in warme of koude lucht?

• Materiaal: geurende stoffen (azijn, parfum, sinaasappel, koffie), potjes, thermometer.

• Link met materie: gasvormige stoffen, verspreiding van deeltjes, invloed van temperatuur.
  
  

2. Lucht is overal!

• Situatie: Ada merkt dat lucht onzichtbaar is, maar toch iets doet.

• Activiteit: Ontdek de kracht van lucht en luchtdruk.

• Onderzoek: Kan lucht een glas water vasthouden als je het omdraait?

• Ontwerp: Maak een eenvoudige luchtraket of ballonauto.

• Link met materie: lucht heeft massa en druk; lucht kan kracht uitoefenen.

3. Condens en verdamping

• Situatie: Ada ziet damp op het raam of de spiegel.

• Activiteit: Onderzoek hoe water verandert van damp naar vloeistof.

• Onderzoek: Wanneer ontstaat er condens op een glas?

• Materiaal: glazen met koud water, warme lucht, ijsblokjes.

• Link met materie: aggregatietoestanden, verdamping, condenseren.

4. Onderzoekende Ada: magneten in actie

• Situatie: Ada experimenteert met voorwerpen om uit te zoeken wat reageert.

• Activiteit: Onderzoek welke materialen magnetisch zijn.

• Onderzoek: Trekt een magneet even sterk aan door verschillende materialen (papier, plastic, stof)?

• Link met materie: materialen en hun eigenschappen (metaalgeleiding, magnetisme).

5. Temperatuur en verandering

• Situatie: Ada ziet dat dingen anders worden als ze warm of koud worden.

• Activiteit: Laat leerlingen zien hoe warmte materialen verandert.

• Onderzoek: Wat gebeurt er met boter, chocolade of ijs bij verwarmen en afkoelen?

• Link met materie: smelten, stollen, kookpunt, vriespunt.

6. Scheiden van stoffen

• Situatie: Ada mengt per ongeluk (of expres!) verschillende stoffen.

• Activiteit: Laat leerlingen onderzoeken hoe je mengsels kunt scheiden.

• Onderzoek: Hoe kun je zout en zand weer van elkaar scheiden?

• Link met materie: oplossing, filtratie, verdamping.

7. Microscopisch onderzoek

• Situatie: Ada wil weten waar iets uit bestaat.

• Activiteit: Onderzoek natuurlijke en niet-natuurlijke materialen met een microscoop of vergrootglas.

• Onderzoek: Hoe ziet papier, zand, stof of hout eruit van dichtbij?

• Link met materie: structuur van materie, zichtbare en onzichtbare eigenschappen.