Embedded Files
04.06. LEERPLANDOEL(EN) OVSG LEERLOKAAL
IDW F3 nat.ver. 4 B.6 Onderzoeken welke materialen licht weerkaatsen.
04.06. MINIMUMDOELEN
[K]- 3.5.1 De kleuters kennen de volgende begrippen met betrekking tot natuurkundige verschijnselen:
de zon, de lamp, licht, donker, de schaduw, de spiegel.
[K] 3.5.2 De kleuters kennen licht: de lichtbron, de reflectie.
[6] 3.5.4 De leerlingen kennen licht: reflecteren, absorberen en doorlaten van licht.
04.06. KENNIS - WAAR GAAT HET OVER
Licht weerkaatsen of reflecteren betekent dat licht terugkaatst wanneer het op een oppervlak botst.
Zo kunnen we dingen zien: het licht van een lamp of de zon weerkaatst op voorwerpen en komt in onze ogen terecht.
Soorten oppervlakken
Glad en glanzend oppervlak
Weerkaatst licht recht en netjes
Je kunt er een spiegelbeeld in zien
Voorbeelden: spiegel, glad water, glanzend metaal
Ruw of dof oppervlak
Weerkaatst licht in alle richtingen
Je ziet geen spiegelbeeld, maar het voorwerp is wel zichtbaar
Voorbeelden: papier, hout, kleding, muur
Samengevat
Zonder weerkaatsing van licht zouden we niets kunnen zien!
Hoe gladder het oppervlak, hoe duidelijker de lichtstraal terugkaatst.
04.06. SUGGESTIES ACTIVITEITEN
04.06.01 Spiegel experiment
Gebruik spiegels om lichtstralen te weerkaatsen en laat leerlingen de hoek van inval en de hoek van reflectie meten. Het licht kaatst in een rechte hoek terug.
04.06.02 Licht en reflexie
Gebruik spiegels om lichtstralen te weerkaatsen en laat leerlingen experimenteren met de hoek van inval en de hoek van reflectie.
Leg uit hoe licht weerkaatst volgens de wet van reflectie en hoe dit principe wordt gebruikt in toepassingen zoals periscopen en spiegels.
04.06.03 Licht op wit en zwart
In deze activiteit onderzoeken leerlingen hoe licht wordt weerkaatst door verschillende kleuren. Ze schijnen met een zaklamp op een wit en een zwart vel papier en merken op dat het witte papier veel meer licht terugkaatst dan het zwarte papier. Zo ervaren ze op een eenvoudige manier hoe oppervlaktekleur en -eigenschap invloed hebben op lichtweerkaatsing.
04.06. MOGELIJKE LINKEN
Gezondheid – Motorische competenties
Activiteit: Bewegingsspel met zaklampen: één kind is de lichtstraal, de anderen spiegels → de straal moet langs obstakels “weerkaatsen” om een doel te bereiken.
Link: motoriek en samenwerking combineren met natuurkunde.
Gezonde en veilige levensstijl
Activiteit: Bespreken waarom fietsers reflecterende strips dragen en hoe dit ongelukken kan vermijden. Test dit met zaklampen in een donkere ruimte.
Link: toepassing op verkeersveiligheid en gezondheid.
Mentaal welbevinden
Activiteit: Reflectie (letterlijk én figuurlijk): kinderen tekenen of schrijven iets wat hen energie geeft en projecteren dat met spiegels/lampen op een muur.
Link: gevoelens koppelen aan licht en reflectie.
Financieel economische competenties
Activiteit: Vergelijken van materialen (glimmende verf, spiegels, reflectoren) en hun kostprijs/nut.
Link: kritisch consumeren: waarom investeren in reflectoren of energiezuinige spiegels?
Natuur
Activiteit: Onderzoeken waarom sommige dieren reflecterende ogen hebben (katten, uilen).
Link: lichtreflectie koppelen aan aanpassing in de natuur.
Ruimte
Activiteit: Onderzoeken hoe de maan licht “reflecteert” van de zon. Maak dit zichtbaar met een lamp (zon) en een bal (maan).
Link: aarde en ruimte koppelen aan reflectie.
Tijd
Activiteit: Historisch onderzoek: gebruik van spiegels in Egypte of bij ontdekkingsreizigers om signalen te sturen.
Link: evolutie van reflecterende materialen doorheen de tijd.
Maatschappij
Activiteit: Reflectie als symbool in kunst en cultuur (bv. spiegels in rituelen, reflectie als metafoor voor nadenken).
Link: diversiteit en cultuur verbinden aan natuurkundig fenomeen.
Verkeer
Activiteit: Fietsveiligheid in praktijk: testen welke reflectoren of fluohesjes het best zichtbaar zijn met autolampen.
Link: reflectie als levensbelangrijk veiligheidsaspect.
Frans
Activiteit: Woordenschat: miroir, réfléchir, lumière. Kinderen maken een kort Frans toneeltje met spiegels.
Link: taal oefenen in context van thema.
Nederlands
Activiteit: Gedicht of verhaal schrijven rond “spiegels en reflectie” (letterlijk en figuurlijk).
Link: taalcreativiteit koppelen aan wetenschappelijke invalshoek.
Wiskunde
Activiteit: Meten van invalshoek en weerkaatsingshoek met zaklampen en spiegels.
Link: hoeken, meten en meetkunde praktisch toepassen.
Wiskunde / Meetkunde in het onderzoek betrekken
Bij dit onderzoek kun je heel mooi meetkundige begrippen aanbrengen zoals hoekmeting, rechte lijnen en symmetrie. Licht beweegt in rechte lijnen, en wanneer het op een spiegel valt, weerkaatst het volgens een vaste regel:
De invalshoek is gelijk aan de reflectiehoek.
Je kunt dit zichtbaar en meetbaar maken door
De normaal (een loodrechte lijn op het spiegeloppervlak) te tekenen waar de lichtstraal de spiegel raakt.
Met een gradenboog de hoek tussen de invallende lichtstraal en de normaal te meten: dit is de invalshoek.
Daarna meet je de hoek tussen de weerkaatste straal en de normaal: dit is de reflectiehoek.
De leerlingen kunnen meten, vergelijken en ontdekken dat deze hoeken telkens even groot zijn.
Zo oefenen ze meetkundige vaardigheden als
Werken met een gradenboog
Begrip van symmetrie
Werken met rechte hoeken, en begrippen als loodrecht en hoekgrootte
Kunst en cultuur – Beschouwen
Activiteit: Analyseer kunstwerken die spelen met spiegeling of licht (bv. Olafur Eliasson).
Link: reflectie in kunst bekijken en bespreken.
Kunst en cultuur – Onderzoeken en creëren
Activiteit: Maak een schaduw- of reflectiespel met spiegels, zaklampen en gekleurde filters.
Link: creatief experimenteren met materialen en licht.
Creativiteit en verbeelding
Activiteit: Ontwerp een “fantasiespiegel” die niet alleen beelden maar ook gevoelens reflecteert.
Link: creatief denken stimuleren.
Presenteren
Activiteit: Organiseer een reflectieshow: kinderen tonen hun experimenten en kunstwerken met licht en leggen uit hoe reflectie werkt.
Link: leren presenteren en verwoorden.
04.06. STEM-UITDAGINGEN
Een periscoop maken
Laat leerlingen een eenvoudige periscoop maken met behulp van spiegels en karton.
Dit helpt hen begrijpen hoe licht reflecteert en hoe we om hoeken kunnen kijken.
Page updated
Google Sites
Report abuse