04.03. Kleuren 

04.03. LEERPLANDOEL(EN) OVSG LEERLOKAAL 

IDW F3 nat.ver. 4 B.8 Na onderzoek vaststellen dat licht kan opgedeeld worden in verschillende kleuren. 

04.03. KENNIS - WAAR GAAT HET OVER

Licht en kleuren
Wit licht (zoals zonlicht of licht van een lamp) lijkt wit, maar bestaat eigenlijk uit veel kleuren samen.
Dat ontdek je als je het licht breekt of verstrooit.

Wat zijn kleuren?
Kleuren zie je doordat voorwerpen licht weerkaatsen.
Een rood voorwerp weerkaatst rood licht en absorbeert de andere kleuren.
Een wit voorwerp weerkaatst alle kleuren.
Een zwart voorwerp absorbeert alle kleuren en weerkaatst geen licht. Daarom wordt zwart in de zon warmer!

Regenboog: kleurenspectrum
Als wit licht door een prisma of waterdruppels gaat, wordt het gebroken in een regenboog van kleuren:
Rood – Oranje – Geel – Groen – Blauw – Indigo – Violet (= het kleurenspectrum)

04.03. SUGGESTIES ACTIVITEITEN 

04.03.01 Prisma experiment
Gebruik een prisma om wit licht te splitsen in de kleuren van de regenboog.
Laat leerlingen de verschillende kleuren identificeren en opschrijven.

04.03.02 Zon door glas water
Laat zonlicht door een glas water op wit papier schijnen → je ziet een mini-regenboog!

04.03.03 Licht op een CD
Gebruik een CD of zeepbel → je ziet ook een regenboogkleurig effect door lichtbreking.

04.03.04 Lichtkleuren mengen
Gebruik gekleurde filters of transparante gekleurde folies om te laten zien hoe kleuren mengen.
Laat leerlingen voorspellen welke kleur ontstaat als je twee kleuren mengt.

04.03. MOGELIJKE LINKEN 

Gezondheid – Motorische competenties

• Activiteit: Bewegingsspel in de turnzaal: leerlingen lopen van een witte cirkel (wit licht) naar verschillende gekleurde hoepels (rood, groen, blauw) die de ontbinding van licht symboliseren.

• Leerdoel: motoriek combineren met begripsvorming rond kleuren van licht.

Gezonde en veilige levensstijl

• Activiteit: Bespreken van het belang van natuurlijk licht voor onze gezondheid (vitamine D, slaapritme, stemming).

• Leerdoel: licht linken aan gezonde levensstijl.

Mentaal welbevinden

• Activiteit: Kleuren koppelen aan gevoelens (rood = energie, blauw = rust, geel = blij). Gesprek of creatieve oefening: “Welke kleur van licht past bij jouw gevoel vandaag?”

• Leerdoel: zelfreflectie en emotionele expressie via kleuren.

Financieel economische competenties

• Activiteit: Onderzoeken van beroepen die werken met licht en kleur (fotografen, designers, theatertechnici).

Natuur

• Activiteit: Onderzoeken hoe lichtkleur fotosynthese beïnvloedt (bv. met plantjes onder rood, blauw en wit licht).

• Leerdoel: verband leggen tussen natuurverschijnselen en lichtkleuren.

Ruimte

• Activiteit: Kijken naar hoe regenbogen ontstaan en waarom de lucht blauw is.

• Leerdoel: natuurkundige verklaring van kleurenfenomenen in de atmosfeer.

Tijd

• Activiteit: Geschiedenis van de ontdekking van het kleurenspectrum (Newton en het prisma).

• Leerdoel: leren dat wetenschappelijke inzichten zich doorheen de tijd ontwikkelden.

Maatschappij

• Activiteit: Bespreken van kleurensymboliek in culturen (wit staat ergens voor rouw, elders voor vreugde).

• Leerdoel: diversiteit en burgerschap verkennen via licht en kleur.

Verkeer

• Activiteit: Stoplichten analyseren: waarom zijn verkeerslichten rood, oranje, groen? (zichtbaarheid, betekenis).

• Leerdoel: toepassing van kleur in verkeersveiligheid.

Frans

• Activiteit: Kleuren benoemen in het Frans (rouge, bleu, vert, jaune) en eenvoudige zinnen oefenen: La lumière blanche devient rouge.

• Leerdoel: woordenschat uitbreiden in context.

Nederlands

• Activiteit: Poëzieopdracht: schrijf een gedicht over een regenboog of geef elke kleur een karakter.

• Leerdoel: taal en beleving verbinden met wetenschappelijk fenomeen.

Wiskunde

• Activiteit: Hoeken meten van lichtbreking door een prisma of de verdeling van kleuren in procenten (bij regenboog of kunstlicht).

• Leerdoel: meten en rekenen koppelen aan experiment.

Kunst en cultuur – Beschouwen

• Activiteit: Analyse van schilderijen waarin licht en kleur centraal staan (Monet, Van Gogh, moderne lichtkunst).

• Leerdoel: leren kijken naar kunst via wetenschap.

Kunst en cultuur – Onderzoeken en creëren

• Activiteit: Schilderen met licht: kinderen maken foto’s met lange sluitertijd en gekleurde zaklampjes.

• Leerdoel: experimenteren met de relatie tussen licht en kleur.

Creativiteit en verbeelding

• Activiteit: Leerlingen ontwerpen een “kleurige lichtmachine” die wit licht omzet in een fantasie-spectrum.

• Leerdoel: creatief denken vanuit wetenschap.

Presenteren

• Activiteit: Expo “Ons lichtspectrum”: kinderen tonen experimenten, kunstwerken en verhalen rond lichtkleuren aan ouders.

• Leerdoel: presenteren en communiceren van ontdekkingen.

04.03. STEM-UITDAGINGEN