Embedded Files
02.12. LEERPLANDOEL(EN) OVSG LEERLOKAAL
IDW F4 nat.ver. 2 B.19 Het principe van communicerende vaten onderzoeken en verklaren.
02.12. KENNIS - WAAR GAAT HET OVER
Wat zijn communicerende vaten?
Communicerende vaten zijn twee of meer vaten (zoals bekers, buizen of flessen) die onderaan met elkaar verbonden zijn.
Wanneer je er vloeistof in giet, zal het water zich vanzelf verdelen tot het in elk vat even hoog staat.
Dat gebeurt omdat water altijd naar het laagste punt wil stromen en de zwaartekracht ervoor zorgt dat het water in balans komt.
Het maakt niet uit of de vaten even groot zijn, smal of breed, recht of schuin – zolang ze onderaan verbonden zijn, zal het water in alle vaten even hoog komen te staan.
Voorbeelden
Denk aan een tuinslang die onderaan twee glazen met elkaar verbindt. Giet je water in één glas, dan zal het via de slang naar het andere glas stromen. Uiteindelijk staat het water in beide glazen even hoog.
Een watertoren is een groot waterreservoir dat hoog boven de grond gebouwd is, vaak op poten of op een heuvel. Het principe is eenvoudig: doordat het water zich op grote hoogte bevindt, duwt de zwaartekracht het water naar beneden.
De leidingen die naar huizen en gebouwen lopen, vormen samen met de watertoren een soort communicerend vat. Omdat de watertoren hoger staat dan de kraan in je huis, stroomt het water vanzelf naar beneden als je de kraan opendraait.
De druk van het water (waterdruk) is sterker als de toren hoger is, want hoe hoger het waterniveau, hoe meer kracht er op het water in de leidingen zit. Daardoor komt het water met genoeg druk uit de kraan, zonder dat er een pomp nodig is.
02.12. SUGGESTIES ACTIVITEITEN
02.12.01 Waterniveau vergelijken in buizen
Laat de leerlingen een doorzichtige tuinslang nemen in een U-vorm (of gebruik twee glazen buizen met een buisje ertussen). Vul de slang gedeeltelijk met gekleurd water.
Laat ze observeren dat het water aan beide kanten even hoog komt, ook al zijn de buizen van vorm of dikte verschillend.
02.12.02 Zelf een mini-watertoren bouwen
Laat de leerlingen een fles met water op een verhoogde plek zetten (bijvoorbeeld op een stoel). Verbind deze via een slang met een bekertje dat op de grond staat.
Laat ze zien hoe het water vanzelf naar beneden stroomt.
02.12.03 Waterpas gebruiken
Toon de leerlingen een waterpas of laat hen er zelf één maken met een doorzichtig slangetje gevuld met water.
Laat hen ontdekken dat het waterpeil aan beide kanten gelijk is wanneer het oppervlak waterpas is.
02.12.04 Verhoogd reservoir vs. laag reservoir
Laat twee emmers water via een slang met elkaar verbinden, waarbij één emmer hoger staat.
Vraag de leerlingen te voorspellen wat er gebeurt, en observeer hoe het water uit de hoge emmer in de lage stroomt tot de niveaus gelijk zijn.
02.12.05 Kleurenspel in communicerende vaten
Gebruik twee gekleurde vloeistoffen (bijvoorbeeld water met voedingskleurstof). Laat de leerlingen voorzichtig twee kleuren in de buizen brengen en kijken hoe ze zich gedragen.
Ze zien dat de kleuren mengen op hetzelfde niveau en ze kunnen het verschil in dichtheid bespreken.
02.12. MOGELIJKE LINKEN
Gezondheid – Motorische competenties
Bewegingsspel: leerlingen spelen ‘watermoleculen’ en stromen van het ene naar het andere vat tot het niveau gelijk is.
Fijnmotorisch: precies water overgieten met maatbekers of buizen.
Gezonde en veilige levensstijl
Voeding: communicerende vaten linken aan hoe drankverpakkingen of bier- en melktaps werken.
Veiligheid: omgaan met water (geen morsen op elektriciteit, voorzichtig met glazen).
Mentaal welbevinden
Inlevingsvermogen: communicerende vaten gebruiken als metafoor voor balans vinden in gevoelens – “het stroomt tot het gelijk is”.
Groepsgesprek: wat betekent evenwicht in een vriendschap?
Ik en de wereld – Financieel economische competenties
Beroepen: loodgieter, ingenieur, architect die met waterdruk en communicerende vaten werken.
Consumeren: waterverbruik in huis → hoe waterleidingen en reservoirs werken.
Ik en de wereld – Natuur
Planten: wortels en sapstromen → hoe water zich verspreidt in de plant.
Menselijk lichaam: bloeddruk en het werken met vaten en verbindingen in de bloedsomloop.
Ik en de wereld – Ruimte
Oriëntatie: waterpeil gebruiken om te meten of een oppervlak waterpas ligt.
Klimaat/milieu: waterbeheer in de stad → communicerende vaten bij overstromingen en sluizen.
Ik en de wereld – Tijd
Historisch: Romeinse aquaducten en waterklokken (clepsydra) die werkten met communicerende vaten.
Ik en de wereld – Maatschappij
Samenleven: symbool voor gelijkheid – water zoekt altijd hetzelfde niveau, ongeacht vorm.
Vrije tijd: waterparken, fonteinen en attracties gebaseerd op communicerende vaten.
Ik en de wereld – Verkeer
Praktisch: brandstoftanks in voertuigen werken vaak volgens het principe van communicerende vaten (link leggen naar fietsen en motoren).
Frans
Woordenschat: l’eau, les vases communicants, la pression, le niveau.
Simpele zinnetjes: L’eau monte. Les niveaux sont égaux.
Nederlands
Taal: stappenplannen schrijven voor experimenten.
Creatief schrijven: een verhaal rond een druppel water die reist van het ene vat naar het andere.
Wiskunde
Meten: hoogte en volume van water in verschillende vaten vergelijken.
Rekenen: voorspellen hoeveel water in een vat moet voor gelijke niveaus.
Kunst en cultuur – Beschouwen
Kunst: fonteinen en waterkunst bekijken (bijv. paleistuinen van Versailles).
Kunst en cultuur – Onderzoeken en creëren
Beeldend: een kunstwerk met doorzichtige buizen en gekleurd water.
Drama/dans: uitbeelden hoe water zich verspreidt en evenwicht zoekt.
Muziek: waterorgels en klankexperimenten met water in verschillende vaten.
Kunst en cultuur – Creativiteit en verbeelding
Fantasie: leerlingen ontwerpen een “toekomstdorp” waar alle huizen hun water krijgen via communicerende vaten.
Kunst en cultuur – Presenteren
Wetenshow: kinderen laten aan ouders of andere klassen de proeven zien en uitleggen.
Expo: maquettes met buizen en water, foto’s van experimenten, gedichten of verhalen erbij.
02.12. STEM-UITDAGINGEN
Page updated
Google Sites
Report abuse