WOORDENSCHAT
minimumdoelen: 3de kleuterklas - 4de leerjaar - 6de leerjaar
atmosfeer
laag van gassen die de aarde omgeeft
atomen
de kleinste deeltjes waaruit alles bestaat, zo klein dat je ze niet kunt zien
batterij
voorraad chemische energie, die we laten vrijkomen als elektrische energie voor elektrische apparaten
de bewegingsenergie
Bewegingsenergie is de energie die een voorwerp heeft omdat het beweegt. (MD 3.5.3)
De rijdende fiets heeft veel bewegingsenergie.
de biomassa
Biomassa is organisch materiaal uit planten en dieren dat je kunt gebruiken om energie uit te halen, bijvoorbeeld door verbranding of omzetten in biogas. (MD 3.5.3)
Hout en groenteafval zijn voorbeelden van biomassa die energie kunnen leveren.
brandstof
materiaal boordevol chemische of kernenergie, die kan vrijkomen als warmte-energie. Brandstoffen worden gebruikt om machines en elektriciteitscentrales aan te drijven
broeikaseffect
opwarming van de aarde doordat de warmte-energie van de zon door koolstofdioxide en andere gassen wordt vastgehouden in de atmosfeer
de chemische energie
Chemische energie is energie die opgeslagen zit in stoffen en vrijkomt bij een chemische reactie, zoals verbranding of vertering. (MD 3.5.3)
In een kaars zit chemische energie die vrijkomt als de kaars brandt.
chemische reactie
proces waarbij een of meer stoffen worden veranderd in een of meer nieuwe stoffen
condenseren
van een gas in een vloeistof veranderen
convectie
bij convectie wordt warmte verspreid doordat moleculen van een gas of een vloeistof zich verplaatsen
dichtheid
hoe zwaar iets is voor zijn grootte
dissimilatie
proces waarbij levende wezens energie uit voedsel halen
duurzame energiebronnen
energiebronnen als wind of bewegend water, die je kan gebruiken zonder dat ze opraken
de elektrische energie
Energie die bestaat uit de beweging van elektronen, ook wel elektriciteit genoemd. lektrische energie is energie die wordt vervoerd door elektriciteit en apparaten laat werken. (MD 3.5.3)
De lamp brandt dankzij elektrische energie uit het stopcontact.
elektrische stroom
beweging van elektriciteit
elektriciteitscentrale
fabriek waar elektriciteit wordt opgewekt
elektron
minuscuul klein gedeelte van een atoom met een elektrische lading
de energie
Energie is wat iets laat bewegen, licht geeft of warmte maakt. (MD 3.5.1 - MD 3.5.3)
De fiets heeft energie nodig om vooruit te gaan.
de energieomzetting
Energieomzetting is het veranderen van één vorm van energie in een andere vorm van energie. (MD 3.5.1)
In een fietsdynamo wordt beweging omgezet in elektrische energie om het lampje te laten branden.
de energie-omzetting
Energie-omzetting is wanneer energie van de ene vorm in een andere vorm verandert. (MD 3.5.1)
In een zaklamp wordt chemische energie van de batterij omgezet in lichtenergie.
de energievormen
Energievormen zijn de verschillende manieren waarop energie kan voorkomen en gebruikt kan worden. (MD 3.5.3)
We leren in de klas over verschillende energievormen zoals licht, warmte en beweging.
exotherme reactie
een chemische reactie die warmte-energie afgeeft aan zijn omgeving
fossiele energie
Fossiele energie is energie die uit oude resten van planten en dieren komt, zoals steenkool, aardolie en aardgas, en die vrijkomt bij verbranding. (MD 3.5.3)
De elektriciteit in sommige centrales komt van fossiele energie zoals steenkool.
fossiele brandstof
brandstof zoals steenkool, aardgas of aardolie, gevormd door planten of dieren die miljoenen jaren geleden zijn doodgegaan
fotosynthese
proces in de bladeren van planten die zonne-energie gebruiken om glucose te maken van koolstofdioxide en water
geleiding
de verplaatsing van warmte-energie door een materiaal
geluidsgolf
trilling in een medium zoals lucht of water dat je als geluid hoort
generator
een machine die mechanische energie omzet in elektrische energie
golflengte
de afstand tussen twee toppen van een golf
infrarode straling
een onzichtbare soort energie afkomstig van de zon. De golflengte is langer dan de golflengte van zichtbaar licht
kern
midden van een atoom waar elektronen omheen draaien
de kernenergie
Kernenergie is energie die vrijkomt uit de kern van een atoom, meestal door splijting van uranium. (MD 3.5.3)
In een kerncentrale wordt kernenergie gebruikt om elektriciteit te maken.
kinetische energie
energie in een bewegend voorwerp die vrijkomt
materie
alles wat ruimte inneemt
mechanische energie
kinetische energie die onderdelen in een machine laat bewegen
molecuul
groep atomen die met elkaar verbonden zijn
potentiële energie
energie die opgespaard wordt tot het moment waarop een voorwerp in beweging komt
spectrum
reeks van alle verschillende kleuren licht in opeenvolgende golflengte
straling
beweging van energie, zoals warmte of licht, in rechte lijnen. Hoe verder deze lijnen van hun bron af raken, hoe verder ze uit elkaar lopen
de thermische energie
Thermische energie is warmte. Het is de energie die een voorwerp of stof warm maakt. (MD 3.5.1 - 3.5.3)
De kachel geeft thermische energie zodat het in de klas lekker warm wordt.
turbine
machine die wordt rondgedraaid door stoom, water of wind. Een turbine wordt gebruikt bij het opwekken van elektriciteit
ultraviolette straling
een onzichtbare soort energie afkomstig van de zon. De golflengte is korter dan de golflengte van zichtbaar licht
voedselketen
de stroom van voedselenergie tussen dieren en planten die elkaar als voedsel gebruiken
waterkracht
elektriciteit die wordt opgewekt door vallend of stromend water
de windenergie
Windenergie is de energie van de wind die we kunnen gebruiken om elektriciteit te maken met windmolens. (MD3.5.3)
De wieken van de windmolen draaien door de wind en maken zo elektriciteit.
zonnecel
apparaat dat zonne-energie omzet in elektrische energie
de zonne-energie
Zonne-energie is de energie die van de zon komt en die we kunnen gebruiken om dingen van stroom te voorzien of te verwarmen. (MD3.5.3)
De zonnepanelen op het dak gebruiken zonne-energie om elektriciteit te maken.