04.05. LEERPLANDOEL(EN) OVSG LEERLOKAAL
IDW F2 nat.ver. 4 B.2 Materialen sorteren die (geen) licht doorlaten.
04.05. MINIMUMDOELEN
[6] 3.5.1 De leerlingen kennen de volgende begrippen:
reflecteren, absorberen, doorlaten
[6] 3.5.4 De leerlingen kennen licht: reflecteren, absorberen en doorlaten van licht.
04.05. KENNIS - WAAR GAAT HET OVER
Sommige materialen laten licht goed door, andere helemaal niet. We verdelen ze in drie groepen:
Doorzichtig (transparant):
Laten licht helemaal door. Je kunt er duidelijk doorheen kijken.
Voorbeelden: glas, helder plastic, zuiver water.
Doorschijnend (translucent):
Laten een beetje licht door, maar niet alles. Je ziet er schimmen of vage vormen door.
Voorbeelden: matglas, bakpapier, dunne stoffen.
Ondoorzichtig (opaak):
Laten geen licht door. Je kunt er helemaal niet door kijken.
Voorbeelden: hout, metaal, karton.
04.05. SUGGESTIES ACTIVITEITEN
04.05.01 Licht en materialen
Laat leerlingen verschillende materialen testen om te zien welke licht doorlaten en welke licht blokkeren.
Ze kunnen voorspellingen doen en hun bevindingen noteren.
04.05. MOGELIJKE LINKEN
Gezondheid – Motorische competenties
Activiteit: Bewegingsspel waarbij kinderen zich als “licht” door een parcours bewegen, soms doorlaatbaar (gaan door een hoepel = glas), soms tegengehouden (botsen = muur).
Gezonde en veilige levensstijl
Activiteit: Bespreken waarom zonnebrillen, gordijnen of zonnecrème belangrijk zijn om schadelijk licht te filteren.
Link: veiligheid en gezondheid koppelen aan lichtbescherming.
Mentaal welbevinden
Activiteit: Reflectie-opdracht: "Wat is voor jou licht in moeilijke tijden?" → licht als metafoor gebruiken.
Financieel economische competenties
Activiteit: Vergelijken van kostprijs en nut van materialen die licht doorlaten (ramen, zonnepanelen) versus blokkeren (rolluiken, muren).
Link: consumeren en keuzes maken in huis/architectuur.
Natuur
Activiteit: Plantenexperiment: zet een plant onder glas, onder doorschijnend plastic en onder karton. Welke groeit het best?
Link: verband tussen lichtdoorlaatbaarheid en fotosynthese.
Ruimte
Activiteit: Kaarten en gebouwen bestuderen: waarom hebben huizen ramen? Waarom zijn sommige gebouwen van glas, andere van beton?
Link: omgeving en klimaat beïnvloeden keuzes in materialen.
Tijd
Activiteit: Historische blik: vroeger had men dierenhuiden of olielampen → ramen bestonden niet altijd in glas.
Link: evolutie van materialen door de tijd.
Maatschappij
Activiteit: Schaduw en licht gebruiken in culturele praktijken (ramadan-lantaarns, schaduwtheater in Azië).
Link: diversiteit en cultuur koppelen aan licht.
Verkeer
Activiteit: Waarom zijn verkeerslichten van gekleurd glas? Waarom hebben auto’s ramen en spiegels?
Link: verkeersveiligheid koppelen aan lichtdoorlatendheid.
Frans
Activiteit: Woordenschat oefenen (transparent, opaque, translucide).
Link: eenvoudige termen koppelen aan experimenten.
Nederlands
Activiteit: Schrijfopdracht: kinderen bedenken een verhaal over een voorwerp dat het licht "doorlaat of tegenhoudt".
Link: taalcreatie via wetenschappelijke begrippen.
Wiskunde
Activiteit: Meten hoeveel licht doorkomt met een luxmeter-app en resultaten in een tabel of grafiek zetten.
Link: dataverwerking, meten, vergelijken.
Kunst en cultuur – Beschouwen
Activiteit: Kijken naar glasramen in kerken of moderne gebouwen (bv. MAS Antwerpen). Hoe gebruiken kunstenaars licht en materialen?
Link: kunst leren interpreteren.
Kunst en cultuur – Onderzoeken en creëren
Activiteit: Zelf een kunstwerk maken met doorschijnend papier of plastic (lichtcollage).
Link: experimenteren met materialen en licht.
Creativiteit en verbeelding
Activiteit: Kinderen ontwerpen een fantasiehuis waar licht enkel door bepaalde materialen mag komen.
Link: probleemoplossend en creatief denken.
Presenteren
Activiteit: Tentoonstelling: leerlingen tonen hun experimenten met materialen en hun kunstwerken, lichten toe waarom ze transparant/opaak zijn.
Link: leren presenteren, verwoorden en trots delen.
04.05. STEM-UITDAGINGEN